afscheid, dood en kinderen; hoe deden wij dat?

Kun je een kind voorbereiden op de dood en het definitieve afscheid? Ik vond het maar een lastig onderwerp. Daarbij ging het om iemand die ik nog lang niet kwijt wilde. Al snel wisten we dat dat wel zou gebeuren en wilde ik dit ook met de kinderen delen. Maar hoe leg je dat uit aan een jongen van 4 en een meisje van 2 jaar oud? Zo plomp verloren zeggen dat iemand dood gaat en niet terug zou komen leek mij geen goede optie. Wat dan wel? Vandaag neem ik jullie even mee naar hoe wij het aangepakt hebben voor en na het overlijden van mijn oma.

Hoe bereid ik Nola voor op het afscheid?

Dat antwoord is kort en krachtig, niet. Een kind van 2 kun je daar niet op voorbereiden. We kunnen haar niet uitleggen wat er gebeurd en al helemaal niet hoe dat dan gaat. Ze kan niet praten dus vragen stellen is lastig voor haar, mocht ze die hebben. Voor haar is het ook gewoon dat iemand er is of iemand is er niet. Als je er bent heb je haar helemaal. Dan vind ze dat geweldig. Ben je er niet dan is het ook goed. Wel heb ik haar eens tijdens een bezoek aan oma verteld dat zij ziek was. Nola is ook mee geweest naar het ziekenhuis toen mijn oma daar lag. We hebben thuis ook het boek ‘kikker en het vogeltje’ zodat ze toch wat er over kunnen horen in een normale setting.

Hoe bereid ik Luca voor op het afscheid?

Voor Luca was dat heel anders. Hij zag mijn verdriet en wist dat oma ziek was. Gaat oma nou dood? vroeg hij mij wel eens. Ja was dan ook mijn eerlijke antwoord. Wanneer dan mama? Ik heb geen idee jongen. Dat vond ik zelf nog het lastigste, want het einde zou komen alleen wanneer was nog onduidelijk. En dat was voor hem ook onduidelijk. Op een gegeven moment werd duidelijk dat mijn oma naar mijn ouders zou gaan om te sterven. Ik besloot op een woensdag met Mark en de kinderen naar oma te gaan. De laatste keer dat zij haar zouden zien. Dit hebben wij ook aan Luca verteld. Snapte hij dat? Nee dat denk ik niet. En dat geeft ook niet. Dat hoeft ook niet. Maar ik wilde wel graag eerlijk tegen hem zijn.

Het huis van opa en oma blijft hun huis

Toen wij naar huis gingen van oma is alles in gang gezet om oma naar mijn ouders te verhuizen. Het was dus echt definitief, de kinderen zouden niet meer mee gaan. Ik wilde dat Luca haar zou herinneren aan de leuke momenten. Als een fijne omi die in de stoel zat en met hem speelde. Niet als een zieke omi, die op bed lag en niet goed meer kon praten. Ik wilde ook dat het huis van mijn ouders hun huis zou blijven voor Luca. Niet het huis waar omi dood is gegaan. Niet het huis waar omi in de kist lag. Dat hoeft hij allemaal niet te weten.

Ligt omi nou in de kist mama?

Wij hebben zelf besloten de kinderen wel mee te nemen naar de begraafplaats voor het laatste afscheid. Tijdens de dankdienst in de kerk hadden wij oppas geregeld. Iemand die zelf ook naar die kerk gaat bleef bij hen zodat zij lekker konden spelen. Toen het tijd was naar de begraafplaats te gaan haalden wij de kinderen op. Luca heeft de kist toen voor het eerst gezien. ‘Ligt omi daar in de kist mama?’ Ja jongen. ‘Gaat ze nou niet mee praten?’ Nee lieverd, dat kan omi niet meer.  ‘Dat is toch zielig voor omi?’ Omi merkt dat niet meer Luca, ze is bij de Here Jezus. ‘Maar mama, omi ligt toch in de kist? Dan kan ze niet bij de Here Jezus zijn hoor. Geloof mij maar!’ Mooi hoe kinderen om gaan met zoiets. Maar lastig ook, want hoe leg ik hem uit dat omi wel naar de Here Jezus is?

Het lichaam is voor nu niet meer nodig

Op zijn vraag dat omi in de kist lag en niet bij de Here Jezus bedacht ik het volgende. Het lichaam is net als je speelgoed auto. Het lichaam van omi doet het niet meer. Dat heeft ze nu niet meer nodig. Wel hebben we de herinneringen aan haar en haar geest. De geest van omi is naar de Here Jezus om op ons te wachten. Het lichaam leggen we in de aarde, dat lijkt een beetje op je speelgoed dat we weg zouden gooien als het kapot is. Of Luca dit wel begrijpt weet ik niet. Ach, dat leggen we later nog wel eens uit.

Ik ben blij dat ze mee zijn geweest. Dat hij nog heeft kunnen zwaaien naar de kist. Dat ze beiden nog een roos bij het graf hebben kunnen leggen. Mijn oma was dol op mijn kinderen en zij op haar. Een herinnering die ik voor altijd bij me zal hebben. En wie weet Luca ook nog.

Hoe zouden jullie uitleggen dat iemand bij de Here Jezus kan zijn maar het lichaam wel in een kist ligt?

afbeelding komt van Shutterstock